Moeder, waarom dromen wij?
Doe uw voordeel!
Maak gebruik van de promotiecode iDBlikRef (in te geven bij de bevestiging van het winkelmandje via de knop Bestellen) en ontvang bij een bestelling van minimum 4 artikels een korting van 40%!
De gewenste artikels worden in pdf bezorgd via mail. Hieronder de eerste alinea's van het artikel (uit tijdschrift Blikopener - schooljaar 2010-2011).
Slapen is voor de mens bijna even belangrijk als eten en ademen. Maar waarom slapen we eigenlijk? En wat is de functie van dromen? Op die vragen heeft de wetenschap pas sinds kort antwoorden kunnen vinden.
Elke avond gebeurt er iets merkwaardigs: je verlaat je familie of je vrienden, of de activiteit waarmee je bezig was, en je trekt je terug om te gaan slapen. Je hebt maar een beperkte controle over die beslissing: je kunt het moment waarop je naar bed gaat wel uitstellen, maar uiteindelijk word je toch overmand door de slaap. Je brengt ongeveer een derde van je leven slapend door, en ongeveer een vierde van die tijd droom je. Slapen moet wel heel belangrijk zijn: bijna alle dieren – zelfs fruitvliegen en dolfijnen – doen het, en niet slapen zou desastreuze gevolgen hebben voor je normale functioneren.
Remslaap en non-remslaap
Tijdens je slaap doorloop je verschillende fasen. Slapen is dus geen continu proces. Enkele keren per nacht kom je in een toestand die onderzoekers remslaap of paradoxale slaap noemen. Op die momenten zijn je hersenen even bedrijvig als wanneer je wakker zou zijn. Je hersenen verbruiken zelfs meer zuurstof dan wanneer je moeilijke wiskundeoefeningen zou oplossen. Je lichaam is dan merkwaardig genoeg bijna volledig verlamd. Je ademhalingsspieren trekken zich nauwelijks meer samen, enkel je oogspieren zijn heel actief. Bij iemand die in een toestand van remslaap is - rem is de afkorting van de Engelse term rapid eye movements (snelle oogbewegingen) - kun je snelle oogbewegingen zien achter zijn gesloten oogleden. Tijdens de remslaap beleef je de levendige illusies die we dromen noemen. De rest van de nacht bevind je je in een toestand van non-remslaap, waarbij er doorgaans geen dromen optreden. De non-remslaap is een fase van volledige rust: je hartslag, ademhaling, bloeddruk en lichaamstemperatuur dalen en je lichaam is ontspannen. Tijdens de non-remslaap kun je je wel bewegen, en je draait je af en toe om. Ook je hersenen lijken te rusten in die fase: hun energieverbruik daalt tot op het laagste punt van de dag.
Slaap bestaat uit een opeenvolging van periodes van non-remslaap en remslaap. Nadat je bent ingeslapen, ga je eerst door verschillende fasen van non-remslaap - van stadium 1, de lichtste slaap, tot stadium 4, de diepste slaap. Na ongeveer anderhalf uur kom je opeens, gedurende een tiental minuten, in een toestand van remslaap. Daarna beland je weer in een non-remslaap. Die cyclus herhaalt zich telkens opnieuw. Naarmate de nacht vordert, worden de periodes van remslaap langer; tegen het einde van de nacht houden ze dertig à vijftig minuten aan. De hoeveelheid remslaap per nacht neemt af met de leeftijd: baby’s bevinden zich gedurende de helft van hun slaap in remslaap, terwijl het aandeel van de remslaap bij oudere mensen doorgaans is gedaald tot een vijfde van hun slaaptijd.
Hoeveel slaap je nodig hebt, hangt af van hoe je je voelt als je wakker bent. Als je overdag slaperig bent, is dat een teken dat je niet genoeg hebt geslapen. Dat is niet alleen vervelend, maar het kan ook gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld in het verkeer. De meeste adolescenten hebben per nacht tussen zesenhalf en achtenhalf uur slaap nodig.
Technische fiche
Over deze reeks
Een overzicht van teksten uit het archief van Blikopener, aangevuld met werkbladen en lessuggesties. Elk artikel is apart bestelbaar. Klik hier voor meer info over dit archief of klik op de titel om een stukje van het artikel te lezen.
De gewenste artikels worden in pdf-formaat bezorgd via mail. De teksten bevatten geen fotomateriaal of ondersteunende beelden.