Je, u of gij?
Doe uw voordeel!
Maak gebruik van de promotiecode iDBlikRef (in te geven bij de bevestiging van het winkelmandje via de knop Bestellen) en ontvang bij een bestelling van minimum 4 artikels een korting van 40%!
De gewenste artikels worden in pdf bezorgd via mail. Hieronder de eerste alinea's van het artikel (uit tijdschrift Blikopener - schooljaar 2010-2011).
Waarom spreek je je leerkracht aan met u en je vrienden met je of ge? Waarom voelt het raar aan om jij te zeggen tegen de dokter? Hoewel je, u en ge maar eenvoudige woorden zijn, is de keuze ertussen soms verrassend moeilijk. Redenen genoeg om je eens onder te dompelen in de wondere wereld van de aanspreekvormen.
Toen je grootouders jong waren, was kiezen tussen je en u een fluitje van een cent: in die tijd gebruikte je u wanneer je beleefd wilde zijn, en je wanneer je met iemand bevriend of vertrouwd was. Tegen een onbekende die op straat de weg vroeg, zeiden de mensen dus automatisch u en tegen hun schoolkameraden of collega’s zeiden ze jij of je. Het is niet zo gemakkelijk om te zeggen waarom de mensen dat deden. Maar in het Frans en het Duits bestaat ook zo’n systeem, en dat verklaart volgens heel wat taalwetenschappers dat ook het Nederlands zo’n onderscheid maakt. Het Nederlandse u is dan gelijk aan het Franse vous en het Duitse Sie. Je staat op één lijn met tu en du.
Drie dimensies
Vandaag de dag voldoet het vuistregeltje van hierboven al lang niet meer. Het is dan ook geen wonder dat veel mensen soms twijfelen tussen het gebruik van je en u. In sommige situaties vinden ze het moeilijk om in te schatten welke vorm gepast is. De Nederlandse taalwetenschapster Hanny Vermaas merkte dat op en wilde er het fijne van weten. Ze besloot uit te zoeken waardoor mensen zich vandaag laten leiden bij hun keuze tussen u of je. Na jarenlang onderzoek ontdekte ze dat de taalgebruikers rekening houden met drie dimensies.
Technische fiche
Over deze reeks
Een overzicht van teksten uit het archief van Blikopener, aangevuld met werkbladen en lessuggesties. Elk artikel is apart bestelbaar. Klik hier voor meer info over dit archief of klik op de titel om een stukje van het artikel te lezen.
De gewenste artikels worden in pdf-formaat bezorgd via mail. De teksten bevatten geen fotomateriaal of ondersteunende beelden.