Een leugentje om bestwil
Doe uw voordeel!
Maak gebruik van de promotiecode iDBlikRef (in te geven bij de bevestiging van het winkelmandje via de knop Bestellen) en ontvang bij een bestelling van minimum 4 artikels een korting van 40%!
De gewenste artikels worden in pdf bezorgd via mail. Hieronder de eerste alinea's van het artikel (uit tijdschrift Reflector - schooljaar 2010-2011).
‘In oorlog en liefde is alles toegestaan’, wil het gezegde. Leiders denken er in tijden van strijd in ieder geval zo over. Zowel vroeger als nu maken ze er in oorlogstijd een gewoonte van om te liegen, of op z’n minst de waarheid lichtjes te verdraaien. Een leugentje om bestwil houdt het eigen moreel hoog en misleidt de vijand. Oorlogspropaganda ontbreekt dan ook in geen enkel modern handboek oorlog voeren.
Reclame voor een idee
In de 15e eeuw stichtte paus Gregorius V de Congregatio de Propaganda Fide. Die Congregatie voor de Verspreiding van het Geloof moest het rooms-katholieke geloof meer aanhang doen vinden of – in moderne termen – het katholieke geloof adverteren en als sterk merk positioneren. Het is aan die congregatie dat we ons moderne begrip propaganda ontlenen.
Tot in de eerste helft van de 20e eeuw was propaganda nog een relatief neutrale term. Het betekende zoveel als public relations. Wie propaganda verspreidde, maakte reclame voor zijn of haar overtuiging. En eigenlijk is dat nog altijd zo. Alleen heeft het begrip sinds de Eerste Wereldoorlog een negatievere betekenis gekregen.
Wanneer we nu iets als propaganda bestempelen, bedoelen we dat wat verteld wordt, eigenlijk onwaar is. Het gaat dan niet om een kleine leugen zoals iedereen er weleens eentje vertelt, maar om een uit leugens opgetrokken verhaal. Een geheel van leugens dat door een kleine groep wordt gefabriceerd om een grotere groep te misleiden.
De term oorlogspropaganda slaat dan specifiek op verhalen die politieke of militaire leiders in oorlogstijd ophangen om de buitenwereld een onjuist beeld van de werkelijkheid te geven. Maar omdat verhalen altijd subjectief zijn en nooit de werkelijkheid objectief kunnen beschrijven, is het vaak moeilijk uit te maken of een bepaald verhaal al dan niet propagandistisch is. Veel hangt af van de bedoeling van de degene die de boodschap verspreidt (Wordt er bewust gelogen?) en van de instelling van degene die de boodschap ontvangt (Voelt die zich achteraf bedrogen?).
Technische fiche
Over deze reeks
Een overzicht van teksten uit het archief van Reflector, aangevuld met werkbladen en lessuggesties. Elk artikel is apart bestelbaar. Klik hier voor meer info over dit archief of klik op de titel om een stukje van het artikel te lezen.
De gewenste artikels worden in pdf-formaat bezorgd via mail. De teksten bevatten geen fotomateriaal of ondersteunende beelden.