Macht en onmacht van de monarchie
Doe uw voordeel!
Maak gebruik van de promotiecode iDBlikRef (in te geven bij de bevestiging van het winkelmandje via de knop Bestellen) en ontvang bij een bestelling van minimum 4 artikels een korting van 40%!
De gewenste artikels worden in pdf bezorgd via mail. Hieronder de eerste alinea's van het artikel (uit tijdschrift Reflector - schooljaar 2011-2012).
Af en toe steken geruchten de kop op over een mogelijke troonsafstand van Albert II. Die zou in 2013 het roer doorgeven aan prins Filip. Daarbij rijst de vraag welke rol de monarchie nog te spelen heeft in ons land. Dat de koning invloed heeft, bleek in 2011 nog bij zijn tussenkomsten tijdens de aanslepende regeringsonderhandelingen. Maar of Albert en zijn voorgangers ooit macht hebben gehad? Voor Leopold I was dat ongetwijfeld wel het geval, maar voor zijn opvolgers? Het spanningsveld tussen de erfelijke monarchie en de regering dateert al van 1830, toen de grondwet werd geschreven.
De inzet van die tweestrijd was de politieke besluitvorming. De vorst heeft in het Belgische staatsbestel geen persoonlijke macht, hij kan maar handelen samen met zijn ministers: zij alleen moeten verantwoording afleggen aan het parlement. De koning staat aan het hoofd van de uitvoerende macht, maar de ministers regeren, zij voeren het politieke beleid. De grondwetgever plaatst koning en regering op een tandem, waarbij het uitdrukkelijk de bedoeling is dat de regering vooraan zit. Het is niet evident dat Leopold I, die opgroeide in het ancien régime, zich zonder meer naar dat concept schikt. Hij en zijn opvolgers proberen het politieke leven in België naar hun hand te zetten. De onervaren politieke klasse biedt aanvankelijk weinig weerwerk. Maar dat zal veranderen met de opkomst van de politieke partijen en de geleidelijke democratisering van ons land.
Leopold I (1831-1865) domineert in belangrijke mate de politieke besluitvorming. De politici in het jonge België missen ervaring en mondigheid en zijn aanvankelijk niet of nauwelijks georganiseerd. Ze vertegenwoordigen enkel de rijkste burgers. Dankzij zijn persoonlijke diplomatieke relaties met het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk weet de koning de nieuwe staat door de internationale beroering te loodsen die de Belgische onafhankelijkheid heeft doen ontstaan. Vanuit die sterke positie hoeft Leopold I het niet zo nauw te nemen met de grondwet. Hij beschouwt in eerste instantie Defensie en Buitenlandse Zaken als domeinen die aan hem zijn voorbehouden. Maar ook in de binnenlandse politiek wil de koning de eerste viool spelen: hij zit vaak de ministerraad voor en bepaalt mee de politieke agenda. Met zijn bewind beleeft België de laatste uitloper van het ancien régime.
Technische fiche
Over deze reeks
Een overzicht van teksten uit het archief van Reflector, aangevuld met werkbladen en lessuggesties. Elk artikel is apart bestelbaar. Klik hier voor meer info over dit archief of klik op de titel om een stukje van het artikel te lezen.
De gewenste artikels worden in pdf-formaat bezorgd via mail. De teksten bevatten geen fotomateriaal of ondersteunende beelden.