Revolutie op het kleine scherm
Doe uw voordeel!
Maak gebruik van de promotiecode iDBlikRef (in te geven bij de bevestiging van het winkelmandje via de knop Bestellen) en ontvang bij een bestelling van minimum 4 artikels een korting van 40%!
De gewenste artikels worden in pdf bezorgd via mail. Hieronder de eerste alinea's van het artikel (uit tijdschrift Blikopener - schooljaar 2011-2012).
Jongeren mogen dan wel de internetgeneratie worden genoemd, ze kijken nog steeds gemiddeld meer dan drie uur televisie per dag, ook in Vlaanderen. En laat het Vlaamse televisielandschap in 2012 nu net een grondige opfrisbeurt krijgen. De kaarten werden de afgelopen maanden herschud; het spel wordt nu herverdeeld.
Zo worden Canvas en Ketnet op 1 mei twee aparte tv-kanalen. Ketnet-programma’s zullen niet langer het veld moeten ruimen voor sportevenementen, actua of wedstrijden voor klassieke muziek. Of het controversiële Nederlandse programma Spuiten en slikken in het aanbod zal zitten, valt af te wachten. Mediaminister Lieten gaf te kennen er geen graten in te zien. Met een volwaardig jongerenkanaal koestert de VRT hoe dan ook ambities om een moeilijk te bereiken doelgroep te veroveren.
En er is nog meer om naar uit te kijken. Vorig jaar kocht het productiehuis Woestijnvis de commerciële zenders VT4 en VijfTV. Die transfer en de impact ervan werden in de media druk bediscussieerd. Als we sommige voorspellers mogen geloven, stemt de kijker morgen massaal af op VT4 om naar een vernieuwde Slimste mens ter wereld te kijken, wordt VT4 een derde ‘machtige speler’ naast VTM en VRT, en zullen die laatste twee het zwaar te verduren krijgen.
Deze oefening met de glazen bol roept toch wel wat vragen op. Hoe kan het dat een VRT-programma plots op een andere zender te zien zal zijn? Gaat de VRT al zijn kijkers verliezen? En waarom wordt VTM daar slechter van? In wat volgt, wordt de ‘technische’ achtergrond bij het hele gebeuren geschetst. Dat moet een en ander verduidelijken. Het vraagt een blik achter de schermen van het televisiegebeuren, om greep te krijgen op de manier waarop programma’s tot stand komen.
Zelf doen of uitbesteden?
Om het helemaal helder te maken, gaan we eventjes terug in de tijd. Beginnen doen we in de periode toen de publieke omroep - die nu VRT heet - als enige Vlaamse omroep het televisiescherm met programma’s vulde. In het ‘oude’ omroepsysteem, dat in Vlaanderen dominant was in de periode dat de publieke omroep het monopolie op televisie maken had (1953-1989), werden de meeste programma’s in house gemaakt, dat wil zeggen door de omroep zelf. De publieke omroep stelde een heleboel mensen te werk: tekstschrijvers en andere ideeënmakers, regisseurs, decorbouwers, schminksters, camera- en klankmannen, monteurs, uitzendtechnici en zelfs acteurs. Die werkten allemaal in vast dienstverband en hielpen mee bij het maken van televisieprogramma’s – van idee tot uitzending.
Hoewel het erg handig is om alles en iedereen in huis te hebben, inclusief mensen die door jarenlange ervaring een enorme expertise opbouwen, zijn er aan zo’n systeem ook nadelen verbonden. Er zijn honderden personeelsleden nodig die het niet altijd even druk hebben, wat niet erg kostenefficiënt is. Bovendien is het niet vanzelfsprekend om een carrière lang creatief te zijn, zeker niet wanneer tussen een goed idee en de uitvoering al te veel stappen en bureaucratische inmenging zitten. Daardoor sneuvelen innovatieve ideeën vaak ten voordele van ‘zekerheid’. Toch zien we dat bij de VRT vandaag nog een groot deel van de programma’s in house wordt gemaakt.
Met de komst van de commerciële omroep VTM in 1989 ontstond in Vlaanderen - naar buitenland voorbeeld - een nieuw systeem. Hoewel VTM een deel van zijn programma’s zelf produceerde, waren de opgesomde nadelen van dat model voor de nieuwe zender reden genoeg om een belangrijk deel van de programma’s niet zelf te maken, maar elders te halen. Bij zo’n factory model of uitbestedingsmodel van externe productie zijn er twee opties: ofwel plaatst de zender een bestelling (‘Maak voor ons een komische serie van 13 afleveringen van telkens 30 minuten’), ofwel proberen externe programmamakers een goed idee of een afgewerkt programma aan een zender te verkopen (‘Wij hebben een komische serie van 13 afleveringen van 30 minuten, echt iets voor jullie zender’). Vandaag werken alle televisiezenders, ook de VRT, voor een belangrijk deel met dat uitbestedingsmodel.
Technische fiche
Over deze reeks
Een overzicht van teksten uit het archief van Blikopener, aangevuld met werkbladen en lessuggesties. Elk artikel is apart bestelbaar. Klik hier voor meer info over dit archief of klik op de titel om een stukje van het artikel te lezen.
De gewenste artikels worden in pdf-formaat bezorgd via mail. De teksten bevatten geen fotomateriaal of ondersteunende beelden.