Ga't Nederlands 8ruit?
Doe uw voordeel!
Maak gebruik van de promotiecode iDBlikRef (in te geven bij de bevestiging van het winkelmandje via de knop Bestellen) en ontvang bij een bestelling van minimum 4 artikels een korting van 40%!
De gewenste artikels worden in pdf bezorgd via mail. Hieronder de eerste alinea's van het artikel (uit tijdschrift Blikopener - schooljaar 2010-2011).
Schudden je ouders afkeurend het hoofd als je weer een nieuw woord meebrengt van de school of de jeugdbeweging? Chillen, bongen, of vozen, ze moeten eraan wennen. Ze zuchten waarschijnlijk: ‘In mijn tijd spraken we toch wel anders.’ Helemaal ongelijk hebben ze niet: het taalgebruik is heel wat veranderd. Maar volgende keer kun je je ouders geruststellen, want reden voor bezorgdheid is er nog niet.
Ge zijt nen engel
We kunnen er niet omheen: in veel gevallen is ons taalgebruik heel wat directer geworden. Eén opvallende evolutie is dat we alsmaar informeler gaan spreken. Dat wil zeggen dat we minder rekening houden met de voorgeschreven vorm, ook in situaties waar dat vroeger niet door de beugel kon. Zo wint in Vlaanderen de tussentaal steeds meer aan belang. Dat is het taaltje dat vrienden meestal onder elkaar spreken. Het bevindt zich ergens tussen het dialect en het Algemeen Nederlands in - dat is ook de reden waarom we van tussentaal spreken. Kenmerken van die Vlaamse omgangstaal zijn bijvoorbeeld het gebruik van gij in plaats van jij, of van da in plaats van dat. Beide hoor je steeds vaker en op steeds meer verschillende plaatsen. Denk aan de reclamecampagne van De Lijn een tijdje geleden, die met de slagzin Ge zijt nen engel mensen wilde aanzetten tot hoffelijker gedrag op de bus.
Zo’n gebruik van tussentaal in reclamecampagnes was vroeger ondenkbaar. Veel mensen bekijken die evolutie dan ook met argwaan. Ze vinden het vooral zorgwekkend dat de tussentaal een aantal registers bedreigt. Zo’n register is een soort taalgebruik dat verbonden is met een bepaalde situatie. Tegen je vrienden (informeel) spreek je een ander soort taal dan tegen de directeur van je school (formeel). De reclamecampagne van De Lijn bewijst dat de informele registers steeds meer hun formele tegenhangers aan het verdringen zijn.
Ook op de televisie zien we dat informele taal veld wint. Vroeger gebruikten de gasten in de meeste praatprogramma’s erg keurig Nederlands. Vandaag moet je al veel verder zoeken naar uitzendingen waarin mensen nog de formele taal van toen spreken.
Technische fiche
Over deze reeks
Een overzicht van teksten uit het archief van Blikopener, aangevuld met werkbladen en lessuggesties. Elk artikel is apart bestelbaar. Klik hier voor meer info over dit archief of klik op de titel om een stukje van het artikel te lezen.
De gewenste artikels worden in pdf-formaat bezorgd via mail. De teksten bevatten geen fotomateriaal of ondersteunende beelden.